Blaasontsteking - Wat helpt tegen een blaasontsteking?

Blaasontsteking is een urineweginfectie die meestal gepaard gaat met hevige pijn en moeite bij het plassen. Ondanks de onaangename bijwerkingen is het meestal onschadelijk. Toch mogen blaasontstekingen niet voor een langere tijd onbehandeld blijven, omdat het tot ernstige nierziekten kan leiden.

Wat is een prikkelbare blaas?

Een zeer actieve blaas wordt een prikkelbare blaas genoemd. Deze blaas is dus overactief bij de getroffenen. Zelfs als de blaas slechts licht gevuld is, kan er plotseling een drang ontstaan om te gaan plassen. Mensen die last hebben van incontinentie moeten vaker dan gemiddeld hun blaas legen. Het kan zelfs gebeuren dat de blaas onbedoeld leegloopt. Een blaasontsteking kan een van de oorzaken zijn van een prikkelbare blaas. Iedereen die vaak last heeft van een ontsteking van de urinewegen loopt een groot risico.

Een blaasontsteking is een tijdelijke infectie van de blaas en wordt in de meeste gevallen veroorzaakt door bacteriën. In zeer zeldzame gevallen kunnen schimmels ook een mogelijke oorzaak zijn van een blaasontsteking.

Een plasbuisontsteking is in principe besmettelijk. Deze vorm van infectie is echter relatief zeldzaam. De ziekteverwekkers, in de meeste gevallen de E-coli bacterie, zijn meestal afkomstig uit de darmen en komen van daaruit direct in de lagere urinewegen terecht. Een infectie gebeurt dus meestal via een andere weg dan vaak wordt gedacht. Met name veel gebruikte toiletten vormen een hoog infectierisico. De bacteriën nestelen zich namelijk overal, van de doorspoelknop tot deurbladen en zelfs kranen, om zo ons lichaam te bereiken. Bacteriën liggen ook op de loer op het winkelwagentje van de supermarkt, op mobiele telefoon displays, handvaten en schakelaars.

Een speciale vorm van blaasontsteking is het zogenaamde blaaspijnsyndroom (BPS). Deze chronische blaasontsteking wordt niet veroorzaakt door bacteriën. De echte oorzaken ervan zijn echter nog niet voldoende onderzocht.

Zijn blaasontstekingen een vrouwenprobleem?

Kinderen en vrouwen hebben vaker last van een blaasontsteking dan mannen. Bijna 1 op 2 vrouwen lijdt minstens één keer in haar leven aan een blaasontsteking. Bij mannen neemt het risico toe met de leeftijd, maar ze hebben over het algemeen minder last van blaasontstekingen dan vrouwen. Dit is te wijten aan het feit dat vrouwen een kortere urinebuis hebben. De plasbuisopening bevindt zich dicht bij de anus waardoor bacteriën sneller de blaas kunnen binnendringen en een ontsteking kunnen veroorzaken.

Hetzelfde geldt voor kinderen. Meisjes worden in het algemeen vaker getroffen dan jongens. Ook hier is het verschil in anatomie de reden.

Er zijn verschillende risicofactoren die een blaasontsteking in de hand werken:

• Een verzwakt immuunsysteem verhoogt het risico op het ontwikkelen van een ziekte aanzienlijk.
• Tijdens de zwangerschap of menopauze is er ook een verhoogd risico op een blaasontsteking.
• Onjuiste toilethygiëne kan leiden tot een infectie. Vooral wanneer er van achteren naar voren wordt geveegd.
• Seksuele gemeenschap kan leiden tot een blaasontsteking. Dit geldt vooral voor nieuwe partners en bepaalde seksuele praktijken zoals anale seks.
• Mensen met diabetes hebben ook een verhoogd risico op blaasontsteking.
• Bepaalde medicatie vergemakkelijkt ook de ontwikkeling van de infectie.
• Bij oudere mannen zijn prostaatproblemen meestal één van de oorzaken van een blaasontsteking.

Het verschil tussen gecompliceerde en ongecompliceerde blaasontsteking

Bij blaasontstekingen spreekt men vaak van ongecompliceerde en gecompliceerde varianten. Een ongecompliceerde blaasontsteking is meestal ongevaarlijk en kan snel worden behandeld. Een gecompliceerde infectie is wanneer het gaat om mensen met bepaalde risicofactoren. In dergelijke gevallen moet de arts de patiënt specifieker en vaak ook intensiever behandelen. De volgende factoren kunnen leiden tot een gecompliceerde blaasontsteking:

• Zwangerschap
• Kanker
• Nierstenen
• Nierfalen
• Suikerziekte
• Vergrote prostaat
• Geneesmiddelen die het immuunsysteem verzwakken

Patiënten die lijden aan een van deze risicofactoren hebben meer kans op een urineweginfectie. Ook komen ernstige varianten en complicaties vaker voor bij de getroffen mensen.

Een brandende pijn tijdens het plassen of een grote drang om naar het toilet te gaan? Waarschijnlijk zal je arts dan vragen voor een urinemonster. Vervolgens zal hij de urine testen op witte bloedcellen; deze wijzen op een ontstekingsreactie. Met behulp van een urinestriptest kan de arts ook nagaan of er nitriet in de urine zit. Nitriet hoort niet in je urine te zitten, aangezien het een stofwisselingsproduct is die aangeeft dat er ziektekiemen in de urinewegen zitten.

Blaasontsteking tijdens de zwangerschap

Speciale aandacht moet ook worden besteed tijdens of in de zwangerschapsperiode omdat veel vrouwen dan een verhoogd risico op blaasontstekingen hebben. Er is ook een verhoogd risico dat de blaasontsteking zich naar de nieren verspreidt en zo een bekkenontsteking veroorzaakt. Dit kan leiden tot vroegtijdige bevalling of miskramen als de blaasontsteking niet op tijd onder controle wordt gekregen. Een onderzoek dat een blaasontsteking vaststelt, maakt daarom deel uit van het preventieve onderzoek tijdens de zwangerschap.

Als je toch last krijgt van een blaasontsteking tijdens de zwangerschap, raadpleeg je best zo snel mogelijk je gynaecoloog.

In sommige gevallen kan een blaasontsteking binnen enkele dagen vanzelf weer verdwijnen met wat huishoudmiddeltjes. De symptomen zijn echter vaak zo onaangenaam dat de getroffen persoon pijnverlichting zoekt. Daarnaast kan je het genezingsproces ook versnellen met een aantal remedies.

Huishoudmiddeltjes tegen acute blaasontsteking

Wie niet meteen antibiotica wil gebruiken, kan een aantal huishoudmiddeltjes gebruiken als behandeling tegen een blaasontsteking:

• Veel drinken (enkele liters per dag) helpt de blaas bij het uitspoelen van ziektekiemen.
• Speciale blaas- en niertheeën (berk, venkel) hebben een ondersteunende werking*.
• Warmte verlicht de pijn en heeft een ontspannende werking. Een warm bad of een warmwaterkruik kunnen dus helpen.
• Bacteriën prefereren een zuur klimaat. Dankzij alkalisch voedsel kan je de pH-waarde verhogen zodat ziektekiemen zich moeilijker kunnen vestigen. Zo eet je beter fruit, groenten en salades in plaats van vlees, vis en eieren. Vermijd zeker zure voedingsmiddelen zoals melk en tarweproducten.
• Peterselie is een plant die de urinewegen ondersteunt*.

*Gezondheidsclaims in afwachting van goedkeuring door de EFSA.

Wanneer is het nodig om medicijnen te nemen?

Niet elke blaasontsteking heeft medicatie nodig. Antibiotica moet ook niet te vaak worden ingenomen. In sommige gevallen is het gebruik van pijnstillers al voldoende om de symptomen te verlichten.

Als je blaasontsteking na drie dagen niet verdwijnt, is het raadzaam om een arts te raadplegen. Als een blaasontsteking langdurig onbehandeld blijft, bestaat er immers het risico dat de infectie zich naar de nieren verspreidt en een bekkenontsteking ontstaat.

Afhankelijk van de ziekteverwekker kan het daarom raadzaam zijn om verdere medicatie te gebruiken. Antibiotica wordt vaak voorgeschreven wanneer patiënten getroffen worden door bacteriële blaasontsteking, aangezien het snel en effectief werkt. Algemeen wordt voornamelijk breedwerkende antibiotica gebruikt omdat het zeer snel tegen verschillende soorten bacteriën werkt. De symptomen verdwijnen dan vaak na enkele uren. Er wordt aangeraden de medicatie tot het einde in te nemen, zodat de blaasontsteking niet snel terugkeert.

Als de urine-infectie toch terug opduikt, vertrouwen artsen vaak op langdurige antibioticatherapie met een lage dosis. Ook één dosis van een antibioticum dat slechts eenmaal wordt ingenomen, helpt bij milde blaasontsteking.

Als alternatief voor antibiotica zijn er ook kruidengeneesmiddelen beschikbaar als behandeling.

Een blaasontsteking is chronisch wanneer deze meer dan 3 keer per jaar voorkomt. Dit wordt ook wel een recidiverende urineweginfectie genoemd. Chronische ontstekingen van de blaas verhoogt ook het risico op verspreiding van de infectie naar de nieren, met een nierbekkenontsteking als gevolg.

Wie aan chronische blaasontsteking lijdt, moet allereerst samen met de arts zoeken naar een oorzaak. Indien mogelijk moeten alle bekende risicofactoren tot een minimum worden beperkt.

Antibiotica wordt ook meestal gebruikt om chronische blaasontsteking te behandelen. Het blijft belangrijk om de voorgeschreven antibiotica compleet in te nemen en niet vroegtijdig te stoppen wanneer de symptomen afnemen. Antibiotica kan ook preventief gebruikt worden bij een chronische blaasontsteking.

Als je last hebt van chronische blaasontsteking, moet je ook met je arts overleggen over manieren om je immuunsysteem te versterken.

Gepubliceerd op: 05.10.2023

____________________________________________________________________________________________________________________________