Luieruitslag - Oorzaken, symptomen en behandeling

Luieruitslag is één van de meest voorkomende kwaaltjes bij baby’s en elk kind krijgt er wel eens last van. Het verwijst naar een huidirritatie bij jonge kindjes die rode vlekken veroorzaakt op de lichaamsdelen die bedekt worden door een luier. De uitslag komt voornamelijk voor op de billen, daarom wordt luieruitslag in de volksmond ook wel “rode babybilletjes” genoemd. De irritatie kan echter ook optreden op andere plekken in het luiergebied, zoals de liezen. Het is geen ernstig kwaaltje, maar kan wel erg vervelend zijn. Een niet-behandelde luieruitslag kan echter wel leiden tot een schimmelinfectie. De juiste verzorging en preventie zijn dus van belang.

Luieruitslag is een veelvoorkomend probleem omdat de huid van jonge kinderen nog erg gevoelig en kwetsbaar is. Dat komt onder andere omdat er nog geen zuurmantel aanwezig is. Dit is de natuurlijke beschermlaag van de huid die zijn naam te danken heeft aan zijn zuurtegraad, of pH-waarde, van om en bij de 5,5. De zuurmantel beschermt tegen externe invloeden en wordt daarom ook de huidbarrière genoemd. 

Wanneer deze fragiele huid geprikkeld wordt, ontstaat er uitslag of huidirritatie. Luieruitslag wordt dan ook veroorzaakt door de combinatie van:

• de van nature tere babyhuid
• een natte luier
• wrijving van de luier
• overschakeling naar andere voeding
• het doorkomen van de eerste tandjes

Urine en ontlasting worden opgevangen in de luier. Ze bevatten stoffen die de gevoelige babyhuid kunnen irriteren en creëren bovendien een warme en vochtige omgeving. Dit maakt de huid week, waardoor deze nog kwetsbaarder wordt. Daarenboven zorgt de luier voor wrijving, wat irritatie veroorzaakt. Het is dan ook geen wonder dat deze combinatie luieruitslag in de hand werkt.

Daarnaast bestaan er ook andere factoren die een rol kunnen spelen. Zo kan luieruitslag optreden tijdens de overschakeling naar een ander type voeding. De samenstelling van het voedsel verandert immers en daarmee ook de samenstelling van de ontlasting van de baby. De gevoelige babybilletjes worden dus geconfronteerd met andere irriterende stoffen. Daarnaast kan ook de textuur van de ontlasting veranderen, waardoor de luier bijvoorbeeld nog natter kan worden.

Ook het doorkomen van de eerste tandjes wordt wel eens gelinkt aan luieruitslag. Er is geen rechtstreeks verband, maar vaak verandert in deze fase het voedingspatroon van het kind. Bovendien veroorzaken die eerste tandjes ook wel wat pijn, waardoor het kind zijn handjes vaker in de mond steekt. Deze bevatten natuurlijk heel wat bacteriën, die ook een effect kunnen hebben op de ontlasting die in de luier terechtkomt.

Luieruitslag is makkelijk te herkennen aan rode en geïrriteerde plekjes in en rond het luiergebied, zoals de billen, de liezen en de schaamstreek. Ook kunnen er bultjes, blaasjes of wondjes ontstaan en kan de rode huid warm aanvoelen. Daarnaast kan het kleintje ook ander gedrag vertonen door dit ongemak. Enkele minder directe symptomen van luieruitslag zijn een slecht humeur, onrustiger gedrag, ‘s nachts vaker wakker worden en sneller wenen bij een luierwissel, het wassen of het omkleden.

Luieruitslag komt vaak voor en is vervelend voor het kleintje, maar niet schadelijk. Je kan gelukkig zelf enkele stappen ondernemen om luieruitslag te voorkomen:

• Verwissel een volle luier zo snel mogelijk. Op die manier geef je vocht en irriterende stoffen minder kans om uitslag te veroorzaken.
• Gebruik enkel luiers die goed passen, want een te strakke luier kan net nog meer irritatie veroorzaken.
• Laat de billetjes enkele minuten ademen bij het verschonen. Maak van het moment gebruik om even een leuk moment met het kleintje te hebben, terwijl de baby met blote billetjes op een droge ondergrond ligt.
• Ga je de deur uit? Neem dan altijd een goed gevulde luiertas mee, zodat je ook op locatie snel kan ingrijpen bij een volle luier.
• Let erop dat de samenstelling van de vochtige doekjes die je gebruikt zo neutraal mogelijk is.

Luieruitslag is makkelijk te behandelen met een goede crème, zalf of poeder. Dit kwaaltje pak je best zo snel mogelijk aan; smeren is dus aangeraden vanaf de eerste tekenen van roodheid. Daarbij kies je best voor een product zonder parfum, kleurstoffen en andere onnodige additieven. 

Gaat de luieruitslag toch niet weg? Dan heb je mogelijks te maken met een schimmelinfectie. Luiers zijn namelijk warm en vochtig, met andere woorden de ideale omgeving voor zo’n infectie. De rode plekken worden dan veroorzaakt door een schimmel of gist die van nature aanwezig is en die via een wondje is kunnen binnendringen. Denk hierbij maar aan een klein wondje veroorzaakt door de wrijving van de luier op de tere babyhuid. Wanneer luieruitslag onbehandeld blijft, kan dit ook evolueren tot een schimmelinfectie. Dit is te herkennen aan een schilferig randje rond de rode plekken. In zo’n geval raadpleeg je best je kinderarts.

Gepubliceerd op: 04.01.2024

____________________________________________________________________________________________________________________________