Luizen - Hoe voorkom en bestrijd je hoofdluis?

Hoofdluis, een vervelend beestje. Hoe kan je jezelf en je kinderen ertegen beschermen of wat moet je doen in het geval van een besmetting? Ontdek hier alles over hoofdluis.

Hoofdluizen zijn kleine insecten die behoren tot een groep genaamd parasieten. Dit betekent dat ze een ander organisme nodig hebben om te overleven. Luizen leven, zoals de naam al doet vermoeden, in ons hoofdhaar dicht bij de hoofdhuid om zo van ons bloed te leven. Hoewel ze zeer irritant zijn en vaak allergische reacties veroorzaken, brengen ze geen ziektes over en zijn ze niet gevaarlijk voor de mens.

Hoe herken je luizen, vraag je je dan af? Gemiddeld wordt een hoofdluis ongeveer 2,5 tot 3 millimeter groot. Ze zijn dus zichtbaar met het blote oog! Net zoals ieder insect hebben ze 6 pootjes, maar ze beschikken ook over een paar antennae (voelsprieten). Doorgaans zijn ze bruin, met een rode tint wanneer ze net bloed hebben geconsumeerd.

Neten

Alhoewel niet alle eitjes overleven, kan een luis in haar leven tot wel 200 eitjes leggen. Dat zijn er ongeveer 10 per dag. Het duurt ongeveer een week voordat deze eitjes, ook wel neten genoemd, uitkomen.

Neten zijn echter moeilijker te onderscheiden op onze hoofdhuid. Vaak worden ze verward met roos, aangezien ze erg klein zijn en over het algemeen een witte kleur hebben. Een goede manier om te bepalen of je neten hebt, is het schudden van je hoofd en haar. Roos valt uit je haar door eventjes te schudden. Neten daarentegen zitten goed vastgepakt op je hoofdhuid en haar.

In totaal leeft een luis zo’n 30 dagen, waarvan 10 als neet en nimf. Luizen zijn echter zeer afhankelijk van externe factoren zoals temperatuur en de vochtigheidsgraad. Beide factoren kunnen hun levensduur significant inkorten.

De hoofdluis overleeft ook niet lang bij een tekort aan voedsel. Ze kunnen gemiddeld tussen 8-24 uur overleven zonder voedsel en warmte, anders drogen ze uit en sterven ze. Wanneer hoofdluizen zonder gastheer zitten, is er een zeer kleine kans dat ze lang zullen overleven.

Luizen lopen van het ene naar het andere hoofd om zich te verspreiden. Daarom komen luizen vaker voor bij kleine kinderen; ze zitten vaak hoofd tegen hoofd tijdens het spelen of wisselen wel eens mutsen en sjaals uit. In tegenstelling tot wat veel mensen denken, kunnen luizen dus niet springen of vliegen. In plaats daarvan kruipen ze van de ene bundel haar naar de andere. Zo lopen ze nooit een gastheer mis.

Heb jij of je kinderen last van aanhoudendejeuk of zitten jullie vaak te krabben, dan kan dit een teken zijn dat er sprake is van een besmetting met luizen. Controleer altijd zeker achter de oren, in de nek en zo dicht mogelijk op de hoofdhuid. Dit zijn de plaatsen waar luizen zich het liefste nestelen.

Let wel op, want een gebrek aan jeuk betekent niet dat er geen luizen aanwezig zijn. Niet iedereen heeft namelijk deze reactie op de beten van luizen.

Volwassen luizen zijn makkelijk te herkennen. Je ziet ze namelijk goed bewegen op de hoofdhuid. De beste manier om te controleren of er zich luizen in het haar bevinden is met een luizenkam door nat haar te kammen en zo de hele hoofdhuid te scannen. Door de fijne tandjes is het makkelijk om luizen uit het haar te halen. Kies wanneer mogelijk ook voor een kam met witte tanden. De bruine luizen zijn zo veel zichtbaarder.

Denk je zelf besmet te zijn, vraag dan hulp aan iemand anders om je haar en hoofdhuid te controleren.

Zie je witte puntjes die op roos lijken, maar komen deze niet makkelijk los van het haar, dan kan dit wijzen op neten. Dus als je geen luizen ziet, maar wel vermoedt dat er zich een aantal neten in het haar zitten, ben je nog steeds niet luisvrij!

Heb je inderdaad luizen aangetroffen in je gezin, dan is het van essentieel belang om zo snel mogelijk actie te ondernemen.

1. Vermijd allereerst hoofdcontact tussen familieleden en vrienden. Let er ook op dat hoofddeksels niet gedeeld worden door meerdere personen. Luizen kunnen immers in de stof blijven zitten en zich zo van het ene naar het andere hoofd begeven.
2. Kies altijd voor een product dat speciaal ontworpen werd om luizen te bestrijden. Stop ook niet vroegtijdig met de behandeling. Alle luizen en neten moeten immers dood zijn voordat je compleet luisvrij bent.
3. Verder kan je preventief ook beddengoed en lakens wassen op minstens 60 °C. Ook kleding en sommige hoofddeksels die in de wasmachine kunnen, kan je zo behandelen. Indien kleding niet wasmachine-bestendig is, wordt aangeraden om ze gedurende 48 uur hermetisch af te sluiten. Leg dit pakketje op een koele of koude plaats. Dit is ook effectief om alle luizen te doden.

Immuun voor behandeling

Het overmatig of niet juist gebruiken van anti-luizen producten die insecticiden bevatten, kan inderdaad leiden tot een resistentie bij luizen. Het overmatig blootstellen aan bepaalde ingrediënten zoals insecticiden maken luizen gewend aan deze stoffen. Op die manier wordt het steeds makkelijker voor hen om dit te overleven.

Onze tips om besmetting met hoofdluis te voorkomen:

• Controleer bij een luizenplaag op school iedereen in huis minstens 1 keer per week met een luizenkam.
• Heeft je kind langer haar? Vlechten kan de kans op besmetting verkleinen.
• Stop knuffels en speelgoed voor een dag in de diepvriezer om mogelijke luizen te doden.
• Laat je kind geen mutsen of sjaals delen en was hoofddeksels altijd preventief op minstens 60 °C.
• Gebruik geen preventieve middeltjes wanneer er nog geen sprake is van een besmetting. Dit kan luizen immuun maken.

Gepubliceerd op: 23.10.2023

____________________________________________________________________________________________________________________________