Menopauze - Hoe kan je de symptomen verlichten?

Opvliegers, stemmingswisselingen en geen zin meer in seks? Sommige vrouwen raken in paniek over zulke vooruitzichten. Gelukkig kunnen de symptomen van de menopauze verlicht worden, en wij vertellen je hoe.

Heel algemeen is de menopauze een volledig natuurlijk proces, net zoals de puberteit. Elke vrouw heeft vanaf de geboorte een bepaalde hoeveelheid eicellen die vanaf de eerste menstruatieperiode geleidelijk worden opgebruikt. In het vierde decennium van het leven worden er zoveel eieren gebruikt dat er nauwelijks nog nieuwe eieren rijpen. Hierdoor zijn de geslachtshormonen oestrogeen en progesteron, die de eicellen laten rijpen, niet langer nodig. Dit is de reden waarom de eierstokken geleidelijk hun productie van geslachtshormonen minderen.

Voor de meeste vrouwen begint de menopauze op de leeftijd van 45 jaar. Je lichaam zit niet langer in een tijd van seksuele rijpheid. Dit is een natuurlijk proces dat ongeveer vijf tot tien jaar in beslag neemt. Voor sommige vrouwen wordt dit geassocieerd met zeer onaangename bijwerkingen. Een van de redenen hiervoor is een verandering in de hormoonbalans. De vrouwelijke geslachtshormonen nemen af en vooral de lagere hoeveelheid aan oestrogeen wordt merkbaar. Het zijn echter niet enkel de hormonen die verantwoordelijk zijn voor de symptomen van de menopauze.

Menopauze - alleen een kwestie van hormonen?

De afnemende productie van vrouwelijke geslachtshormonen speelt zeker een grote rol, maar dat is niet de enige oorzaak van al die symptomen, waaronder stemmingswisselingen. Vooral tussen de leeftijd van 40 en 55 jaar veranderendelevensomstandigheden van veel vrouwen. De kinderen verlaten het huis, misschien is er een carrièresprong op het werk of zijn er wensen die je bijna vergeten was die je nu ineens wel wilt doen. Denk aan het herontdekken van je eigen talenten, je leven op zijn kop zetten, weer bewegen, iets nieuw durven doen, etc.

De afname van de geslachtshormonen veroorzaakt schommelingen in de vrouwelijke cyclus. Omdat de eicellen niet meer moeten rijpen, is de eisprong in toenemende mate afwezig en dat geldt dus ook voor de menstruatie. De menstruatie tijdens de menopauze is echter even individueel als ieder vrouwelijk lichaam: sommige vrouwen hebben een kortere menstruatie, anderen hebben er net eentje die langer en intenser is. Sommige hebben ook last van tussentijdse bloedingen. De menstruatie wordt onregelmatiger omdat de productie van rijpe eieren afneemt. De maandelijkse bloeding is daarom korter of langer dan voorheen. Soms stopt de menstruatie zelfs compleet.

Anticonceptie ondanks de menopauze?

Een vrouw in de menopauze kan nog steeds zwanger worden. Anticonceptie is dus nog steeds belangrijk! Een hormoonbepaling door een arts kan aantonen of een zwangerschap nog kan voorkomen.

• Ben je ouder dan 40 jaar?

• Is je menstruatie veranderd (onregelmatiger of sterker/zwakker)?

• Heb je last van opvliegers/zweten?

• Heb je last van plotselinge angstgevoelens of hartkloppingen?

• Heb je plotseling last van slaapstoornissen of veelvuldig wakker worden?

• Heb je onlangs pijn ervaren tijdens de geslachtsgemeenschap?

• Heb je last van vaginale droogte?

• Heb je minder zin in seks?

• Moet je plotseling vaker naar het toilet of verlies je af en toe urine?

• Ben je sneller van streek dan voorheen? Zijn je emoties heviger?

• Heb je plotseling concentratieproblemen?

• Heb je de laatste tijd last van duizeligheid?

• Heb je last van een drogere huid?

• Heb je last van gewrichts- en/of spierproblemen?

• Voel je je moe en uitgeput?

Als je op een aantal van deze vragen ja hebt geantwoord, kan het zijn dat je in de menopauze zit. Raadpleeg in ieder geval je arts en praat samen over de symptomen. Vervolgens kan hij via een hormoononderzoek nagaan of je al in de menopauze zit.

Terwijl vrouwen een menopauze hebben, worden mannen getroffen door de andropauze/penopauze. Dit omdat de productie van geslachtshormonen ook afneemt bij mannen ouder dan 40 jaar. Onderzoekers hebben aangetoond dat een vijfde van de mannen ouder dan 60 een laag testosterongehalte heeft. De symptomen van een mannelijke menopauze lijken enigszins op die van de vrouwelijke. Opvliegers kunnen de kop opsteken, maar ook minder zin in seks, minder fut, rusteloosheid, depressieve gevoelens, erectiestoornissen of een vermindering van spiermassa zijn ook symptomen.

De menopauze treft echter aanzienlijk minder mannen dan vrouwen, en de klachten van de vrouwelijke bevolking zijn vaak erger.

Veel vrouwen hebben hulp nodig om zonder problemen door de menopauze heen te komen. Er zijn gelukkig een aantal manieren om de situatie te verlichten. De meest efficiënte optie is echter de meest riskante.

• Hormoonpreparaten (vb. enkel oestrogeen, of in combinatie met progesteron): dit wordt beschouwd als de meest effectieve remedie tegen de symptomen van de menopauze. Ze zijn verkrijgbaar als neussprays, gels, pleisters of tabletten. Zetpillen of crèmes worden ook gebruikt tegen vaginale droogte, maar al dit is niet zonder risico. Zo kunnen ze ziektes zoals trombose, hart- en vaatziektes en borst- of eierstokkanker veroorzaken. Het risico op het ontwikkelen van dementie is ook hoger wanneer hormoonpreparaten worden genomen. Alvorens met hormoonvervangingstherapie te beginnen, moet elke vrouw zich over alle risico’s informeren en samen met haar arts beslissen of ze hiermee verder wil gaan.

• Kruiden/homeopathische middelen: rode klaver, soja, zilverkaars, kava kava, sint-janskruid of monnikskruid zijn bekende kruiden die een regulerende werking zouden hebben op de hormoonbalans. Er is echter geen bewezen effect van deze stoffen. Bespreek met je arts de mogelijke voor- en nadelen van een homeopatische of kruidenbehandeling.

• Acupunctuur: ook hier ontbreekt het bewijs over de werkzaamheid van deze behandeling. Toch reageren sommige vrouwen positief op een acupunctuurbehandeling. Hun opvliegers zouden hierbij zakken.

Het hoeven niet altijd hormoonvervangende medicijnen te zijn, want de menopauze is geen ziekte maar een volledig natuurlijk proces. Voor veel vrouwen die voorheen te kampen hadden met PMS, is de menopauze een echte opluchting. Elke vrouw kan ook iets doen om de menopauze beter te doorstaan:

1. Bekijk het positief: je start een nieuwe fase in je leven!
2. Doe iets voor jezelf (en tegen je klachten): start met yoga of andere ontspanningsoefeningen.
3. Probeer nieuwe sporten uit zoals Tai Chi, of Qi Gong.
4. Gebruik een simpel hulpmiddel wanneer geslachtsgemeenschap een probleem wordt (bijvoorbeeld glijmiddelen, vochtinbrengende gels, etc.).
5. Blijf kalm als je last hebt van opvliegers. Neem een nieuw paar kleding mee en kies je kleding zodat je makkelijk iets kan uittrekken indien nodig.
6. Droom niet alleen maar van je leven, maar denk na over wat je kan realiseren! Wat wil je allemaal doen en bereiken?

Gepubliceerd op: 18.10.2023

____________________________________________________________________________________________________________________________