Muggenbeten - Hoe voorkom en behandel je ze?

Overzicht
“Niet krabben!” is de meest populaire waarschuwing voor een muggenbeet. Dit klopt ook want als je een muggenbeet krabt, wordt de jeuk enkel erger. Maar wat helpt tegen muggenbeten, en wat is de beste manier om je ertegen te beschermen?
De antwoorden zijn eenvoudig: koude helpt net zo goed als warmte als het op muggenbeten aankomt. Bescherming tegen muggenbeten is moeilijker, omdat muggen meesters zijn in het achtervolgen en bijten van mensen. Lees hier wat je eraan kunt doen.
Waarom jeukt een muggenbeet?
Als een mug bijt (enkel de vrouwtjes bijten zodat haar baby's het bloed krijgen) komt er muggenspeeksel ons lichaam binnen dat het bloed stolt. Het immuunsysteem van ons lichaam reageert hierop door histamine vrij te maken. Dit is wat de beet zo rood maakt en wat de jeuk veroorzaakt. Kortom: (bijna) elke muggenbeet wordt gevolgd door een beperkte allergische reactie.
Maar diegenen die krabben, maken een wond op de huid, verdelen het speeksel van de mug en maken zo het probleem erger. Het is dus beter om de muggenbeet snel en consequent te behandelen.
Hoe voorkom je muggenbeten?
Vooral tijdens de hete zomermaanden van juli tot september zijn vrouwelijke muggen ‘s morgens en ‘s avonds in grote aantallen aanwezig. Ze brengen hun tijd bij voorkeur door in water (rivieren, meren, vijvers), altijd op zoek naar bloed wanneer ze dit nodig hebben om hun jongen te voeden. Je kan jezelf dus niet echt 100% beschermen, maar je kan het risico op muggenbeten wel verminderen:
- Licht en warmte trekken muggen aan. Insectengaas of gordijnen beschermen je huis tegen insecten.
- Zomeravonden op het water (het favoriete jachtterrein voor vrouwelijke muggen) worden aangenamer als je kleding met lange mouwen en een lange broek draagt.
- Lichte kleuren zijn beter dan donkere.
- Goed gevulde watertanks of gieters moeten worden afgedekt om te voorkomen dat muggen zich erin voortplanten.
- Zweet en lichaamsgeur trekken muggen aan. Douchen zorgt ervoor dat je minder aandacht trekt. Jammer genoeg fungeert het kooldioxide die we uitademen ook als lokstof voor vrouwelijke muggen.
- Muggenwerende middelen zorgen ervoor dat muggen de menselijke geur niet meer waarnemen. Zo vinden ze je niet eens!
Hoe bescherm je jezelf tegen muggen?
De beste muggenbeet is eentje die nooit is gebeurd. Muggenwerende middelen zoals sprays of gels helpen tegen muggen en bevatten natuurlijke of chemische actieve ingrediënten. Deze zijn een must op vakantie.
Muggensprays bevatten een effectief mengsel dat om de zoveel uur moet worden vervangen omdat ze vaak niet waterdicht zijn. Niet iedereen kan echter elke remedie verdragen; sommige ruiken te vies, anderen maken de huid enorm plakkerig. Test je muggenspray of -gel dus eerst op een klein oppervlak van de huid voordat je het overal aanbrengt. Sommige producten (die DEET bevatten) zijn niet geschikt voor zwangere vrouwen en kleine kinderen.
Zelfs natuurlijke stoffen zoals kokosolie zouden muggen afweren, met als voordeel dat je geen chemische stoffen op je huid hebt zitten.
Bescherming tegen muggen: laat helemaal geen muggen binnen
Er zijn een aantal planten die een intense geur afgeven en muggen afstoten: lavendel, salie, kruidige laurier, kattenkruid, citroenmelisse, enz. Dit kan je ook in de keuken vinden, want de kruiden zijn ook lekker in recepten!
Vliegenramen zijn ideaal voor je thuis. Ze voorkomen dat muggen het huis binnenkomen en garanderen zo een muggenvrije nachtrust.
Een muskietennet is je ideale reisgenoot om muggen zonder spray op afstand te houden.
Correcte behandeling van muggenbeten
Koud of warm? Beiden verlichten de jeuk na een muggenbeet. De koude, zoals een coolpack of ijsblokjes, stopt niet enkel de jeuk, maar vertraagt ook het ontstekingsproces. Dit werkt ook met speeksel, maar alleen wanneer het op de muggenbeet wordt gedept, niet ingewreven. Het speeksel zal verdampen en dit geeft een aangenaam verkoelend effect.
Ook warmte werkt tegen jeuk bij een muggenbeet. Zogenaamde warmtepennen die verkrijgbaar zijn bij je apotheek, houd je kort op het bultje. Met bijna 50 graden doden ze het eiwit dat de mug achtergelaten heeft. Hoe minder eiwit, hoe minder histamine en jeuk.
Muggenbeten - Oplossing voor jeuk
Als een muggenbeet jeukt, is het niet makkelijk om het krabben te weerstaan. Om de jeuk snel te verlichten, zijn er jeukverlagende medicijnen en zalven.
- Antihistaminica koelen de huid af en verminderen de zwelling.
- Producten met hydrocortison verlicht de jeuk.
In de keuken kan je ook een aantal remedies vinden die snel de jeuk verlichten, met als enige nadeel dat ze een hevige geur hebben:
- Gesneden ui
- Honing
Deze huishoudmiddeltjes zijn echter niet zo effectief als koude- of warmtetoepassingen. Beiden hebben wel één ding gemeen: je doet iets tegen de steek, zodat je jezelf afleidt. Dit alleen kan al de jeuk verlichten.
Muggenbeten bij baby’s
Voor de tere babyhuid bestaan er speciale verkoelende lotions met natuurlijke ingrediënten zoals jojoba-olie, toverhazelaar en echinacea. Er zijn ook speciale stickers die op de kleding geplakt kunnen worden die de muggen een paar uur weghouden. Wat je ook kan doen:
- Zorg in de kinderkamer voor insectengordijnen of ramen.
- Beschermingsnetten voor de kinderwagen geven een optimale bescherming tijdens het rijden.
- Let op de korte vingernagels van je baby, zodat hij zichzelf geen pijn kan doen bij het krabben.
- Lichtgekleurde kleding met lange mouwen tijdens de avond en hoofddeksels verminderen het risico op steken.
- Als een muggenbeet ontstoken raakt, hevig rood wordt of sterk opzwelt, is een bezoek aan je huisarts noodzakelijk. Je baby kan immers bijzonder gevoelig zijn voor muggenbeten.
Muggenbeten kunnen allergieën veroorzaken
Elke muggenbeet veroorzaakt een kleine allergische reactie. Voor sommige mensen is dit echter een ernstig proces. Zo zijn ze bijzonder gevoelig voor muggenbeten en hebben zeer pijnlijke blaren. De reden: je lichaam geeft veel histamine af, en daarom schrijven artsen in die gevallen antihistaminica voor om deze allergische reactie te vertragen.
Allergische reacties op muggenbeten kunnen problemen veroorzaken zoals bloedsomloopproblemen, misselijkheid en braken. Een medische behandeling is hier zeer dringend en noodzakelijk. Dit ook wanneer een muggenbeet kortademigheid, zwelling van de keel, mond of ogen veroorzaakt.
Ontsteking door muggenbeten
Muggenbeten zijn niet altijd ongevaarlijk. Ze kunnen ernstige infecties veroorzaken. Dit kan op twee manieren gebeuren:
- De mug kan via zijn speeksel ziektekiemen (zoals fecale bacteriën, streptokokken of coliforme bacteriën) in het lichaam inbrengen. Exotische muggen brengen gevaarlijke besmettelijke ziekteverwekkers over.
- Bij het krabben kunnen bacteriën die op de huid leven het lichaam binnendringen en zich daar verspreiden. Ze kunnen ernstige bloedvergiftiging of een zwelling in het lymfesysteem veroorzaken.
In het geval van een ontsteking helpen antibiotica meestal om de ziektekiemen te vernietigen. Mocht de muggenbeet zich bijzonder opvallend ontwikkelen, door rood te worden, grote blaren of bulten te veroorzaken, dan raadpleeg je best dringend een arts.
Een ontstoken muggenbeet is meestal ongevaarlijk. Sommige mensen zijn echter gevoelig en reageren met ernstige symptomen zoals diarree of misselijkheid. Soms zwelt het gebied rond de muggenbeet hevig op. Ook hier moet een arts geraadpleegd worden.
Indien nodig wordt een ontstekingsremmende zalf (eventueel met cortisone) voorgeschreven om de hevige reactie van het lichaam te vertragen.
Gevaarlijke ziektedragers: exotische muggen in het westen
Massatoerisme brengt niet alleen mensen naar het buitenland, maar brengt ook exotische muggen terug naar het binnenland. Ze verbergen zich in planten die toeristen meenemen. Zo kwam de Aziatische struikmug naar Duitsland, die bij het zuigen van bloed ziekteverwekkers absorbeert en van de ene naar de andere gastheer overbrengt. Nog gevaarlijker is de Aziatische tijgermug die tropische ziektes zoals gele koorts kan overdragen.
Gepubliceerd op: 23.11.2023
____________________________________________________________________________________________________________________________
Deskundig apothekersadvies

"Onze klanten informeren en hen gezondheidsadvies op maat bieden, dat ligt ons erg nauw aan het hart. Daarom hebben we “Ons advies” in het leven geroepen: een gidspagina met hapklare, wetenschappelijk onderbouwde informatie, onderzocht en samengesteld door ons team van experts."
Als hoofdapotheker is Theresa Holler, samen met haar team van apothekers, verantwoordelijk voor ons advies. Op deze pagina's kan je volop gebruik maken van onze deskundige apothekerskennis om een antwoord te vinden op al jouw gezondheidsvragen. Elk thema is niet alleen voorzien van wetenschappelijke informatie en advies, maar bevat ook heel wat tips en aanbevelingen. Heb je toch nog vragen over je gezondheid? Neem dan zeker contact op met ons.
Theresa Holler, hoofdapotheker bij Farmaline