PMS (premenstrueel syndroom) - Hoe de klachten van premenstrueel syndroom verminderen?

Buikpijn, een depressief gevoel, spanning op de borst en lichte prikkelbaarheid zijn enkele symptomen van het premenstrueel syndroom (PMS). Hoewel de oorzaken niet volledig bekend zijn, is de kans groot dat het verband houdt met hormonale veranderingen tijdens de menstruatiecyclus. Ongeveer 80 procent van de vrouwen heeft last van PMS.

PMS zijn lichamelijke en/of psychische klachten die optreden tijdens de menstruatiecyclus. De symptomen beginnen meestal één tot twee weken voor het begin van de menstruatie.

PMS is geen klassieke ziekte, maar PMDS (premenstruele dysforisch stoornis) wel. Bij PMDS-patiënten zijn de symptomen zo ernstig dat ze niet meer in het dagelijkse leven kunnen functioneren. Werk, familie, vrienden en hobby's worden negatief beïnvloed en er kunnen nieuwe problemen ontstaan. In dat geval moet er zeker een arts worden geraadpleegd. Dit geldt voor ongeveer 5 procent van de vrouwen met PMS.

Psychologische symptomen van PMS

Naast de fysieke symptomen kan PMS ook een invloed hebben op de mentale toestand. Patiënten kunnen fysieke of psychische problemen ondervinden, of
beide. Psychologische symptomen van PMS kunnen het volgende omvatten:

• Depressief gevoel
• Verhoogde gevoel van angst
• Gebrek aan interesse
• Plotselinge driftbuien
• Prikkelbaarheid
• Stemmingswisselingen
• Innerlijke onrust
• Slapeloosheid
• Overgevoeligheid
• Concentratieproblemen
• Lusteloosheid
• Uitgeput gevoel/vermoeidheid
• Verminderd zelfvertrouwen

Net als bij lichamelijke klachten kunnen patiënten één of meer psychische klachten ervaren. Het kan ook zijn dat het ene symptoom een ander symptoom triggert. Depressieve gevoelens en toegenomen verdriet kunnen bijvoorbeeld leiden tot een verminderd zelfvertrouwen. De getroffenen worden sneller overbelast en maken zich meer zorgen, wat natuurlijk ook hun angst kan vergroten. Dus sommige komen in een negatieve emotionele cyclus terecht.

Men weet nog niet precies wat PMS veroorzaakt. Artsen vermoeden dat verschillende factoren hierin samenwerken. Hormonale veranderingen zouden echter vooral verantwoordelijk zijn. Tijdens de ovulatie stijgt het progesterongehalte en daalt het oestrogeengehalte. Prolactine wordt ook vaker geproduceerd. De afbraakproducten van progesteron, zouden ook mogelijk deze ongemakken veroorzaken. Het vermoeden bestaat dat sommige vrouwen gevoelig reageren op deze stoffen of op de interactie van progesteron met neurotransmitters in de hersenen zoals serotonine.

Er zijn echter nog een aantal factoren die een rol kunnen spelen:

• Een te traag werkende schildklier
• Laag melatoninegehalte
• Aandoeningen van het autonome zenuwstelsel

Er zijn ook verschillende factoren die de symptomen van PMS kunnen verergeren of mogelijk bevorderen. Dit kan psychologische stress of een ongezonde levensstijl zijn, maar ook:

• Stress
• Te weinig beweging
• Sommige hormoonhoudende voorbehoedsmiddelen
• Ongebalanceerde voeding
• Nicotine
• Bepaalde medicijnen

Een diagnose van PMS is niet altijd eenvoudig. De symptomen kunnen immers ook wijzen op andere ziekten, deel uitmaken van de menopauze of de eerste symptomen van de zwangerschap.

Het is nuttig om eerst een dagboek bij te houden waarin je de symptomen, wanneer en in welke mate ze optreden, het begin van de menstruatie, hoe lang de symptomen duren en andere afwijkingen opschrijft (bij ernstige en/of plotselinge symptomen is het natuurlijk altijd raadzaam om onmiddellijk een arts te raadplegen!). De notities kunnen de gynaecoloog helpen en de diagnose vergemakkelijken.

Zoals bij elk bezoek aan de dokter wordt eerst een gesprek gevoerd, gevolgd door een lichamelijk onderzoek. Bij de gynaecoloog is dit meestal inclusief palpatie en een echografie van de buik.

Een bloedonderzoek kan ook nuttig zijn, omdat de ontstekingswaarden bij PMS vaak verhoogd zijn. Er kan ook nader onderzoek worden uitgevoerd, waaronder eventueel ook controles van andere artsen om een mogelijke ziekte, zoals hypothyreoïdie of depressie, uit te sluiten.

Aangezien PMS geen ziekte is, bestaat er ook geen voorgeschreven therapie. In de meeste gevallen kunnen eenvoudige maatregelen helpen of verdwijnen de symptomen vanzelf, meestal binnen twee dagen na de menstruatie. Omdat PMS verschillende klachten met zich mee kan brengen, kan er ook individueel bekeken worden welke behandelingen mogelijk zijn.

Medicatie tegen PMS

Gewoonlijk heeft PMS geen medicatie nodig, tenzij de symptomen zeer ernstig zijn. Vervolgens kunnen pijnstillers, zoals ibuprofen, worden toegediend. Als er ernstige psychische problemen zijn, kunnen antidepressiva of gedragstherapie nuttig zijn. Bepaalde hormonale voorbehoedsmiddelen, zoals anticonceptiemiddelen, kunnen ook sommige symptomen verlichten door ovulatie te voorkomen.

Homeopathie bij PMS

Homeopathie heeft ook verschillende middelen voor PMS. Er is echter nog steeds geen wetenschappelijk bewijs voor de effectiviteit van homeopathie. Bovendien hangt je keuze van geneesmiddelen altijd af van je individuele symptomen. Dit betekent dat twee vrouwen met PMS twee verschillende homeopathische middelen kunnen gebruiken. Raadpleeg daarom altijd een homeopaat.

Wildemanskruid, bijvoorbeeld, is de remedie bij uitstek voor verdriet en pijnlijke borsten. Braaknoot wordt gebruikt bij misselijkheid, buikpijn en prikkelbaarheid. Calciumcarbonicum zou helpen bij uitputting, overgevoeligheid en prikkelbaarheid.

Plantengeneeskunde bij PMS

In de meeste gevallen kunnen de klachten worden verminderd met eenvoudige huishoudmiddeltjes. Natuurlijk helpt één remedie niet altijd bij PMS. De keuze van de kruidenremedies hangt eerder af van de klachten. Afhankelijk van de symptomen kunnen onder andere de volgende medicinale
planten nuttig zijn:

• Sint-janskruid: bijv. depressieve stemmingen
• Salie: bv. opvliegers en zweten
• Valeriaan, citroenmelisse of lavendel: slaapproblemen, innerlijke onrust, enz.
• Monnikspeper: pijn en spanningen
• Zwarte zilverkaars: bv. stemmingswisselingen en zweten
• Rode klaver: bv. de menopauze
• Duizendblad: bijv. menstruatiepijn

In sommige gevallen kunnen ook meerdere producten samen worden overwogen. Geneeskrachtige planten hebben echter meestal niet slechts één doel, maar meerdere. Bovendien kan de inname leiden tot interacties met andere geneeskrachtige planten, geneesmiddelen of zelfs
allergische reacties. Daarom wordt aanbevolen om met een arts, of apotheker te praten voordat je kruidengeneesmiddelen inneemt.

De juiste voeding bij PMS

Een evenwichtige voeding wordt ook sterk aanbevolen bij PMS. Als je geen last hebt van allergieën, intoleranties of ziekten, kan je voedingsmiddelen gebruiken met:

• veel koolhydraten
• weinig zout en vet
• een hoog gehalte aan groenten en fruit
• weinig tot geen alcohol en cafeïne
• weinig suiker

Voedingssupplementen kunnen soms ook helpen bij PMS-symptomen. Meestal helpt magnesium, ijzer, vitamine B6 of calcium. Toch is het raadzaam deze niet zomaar de slikken, maar eerst te overleggen met je arts.

Verdere ondersteunende maatregelen bij PMS

PMS-klachten kunnen soms ook worden verlicht door je levenskwaliteit te verbeteren. Dit betekent dat je stress zoveel mogelijk moet vermijden. Meditatie, yoga, autogene training en progressieve spierontspanning kunnen nuttig zijn. Ook moet je voldoende slapen.

Beweging is erg belangrijk. Uithoudingssporten zoals fietsen, zwemmen, wandelen of soortgelijke activiteiten, zijn bijzonder geschikt. Pas deze sporten wel aan aan je fysieke conditie. Te veel of verkeerd sporten kan schadelijk zijn voor je gezondheid. In geval van twijfel of andere ziekten, raadpleeg je best altijd een arts.

Gepubliceerd op: 14.11.2023

____________________________________________________________________________________________________________________________