Vaginale droogheid - Wat zijn de oorzaken en oplossingen?

Een gebrek aan vocht in de vagina kan onaangename gevolgen hebben - het jeukt, zorgt voor een branderig gevoel in de intieme zone, en gaat vaak gepaard met pijn tijdens de geslachtsgemeenschap. Vaginale droogheid kent meerdere mogelijke oorzaken. Welke zijn het? En nog belangrijker, hoe kan je het oplossen?

Vaginale droogheid treft meestal vrouwen tijdens de menopauze, maar ook jongere vrouwen kunnen er last van hebben. Als de vagina te weinig vocht produceert, kunnen er onaangename symptomen optreden, zoals:

• Jeuk en een branderig gevoel
• Pijn tijdens geslachtsgemeenschap
• Verhoogd risico op ontstekingen en infecties, bijvoorbeeld, door schimmels

Het slijmvlies in het genitale gebied en de baarmoeder produceert normaal gesproken een afscheiding die ziekteverwekkers helpt verwijderen en het slijmvlies gezond houdt. Wanneer je seksueel opgewonden raakt, neemt zowel de bloedtoevoer naar de vagina als de hoeveelheid afscheiding toe, om zo te dienen als glijmiddel tijdens de geslachtsgemeenschap. Verschillende fysieke of psychologische oorzaken kunnen er echter toe leiden dat er te weinig of geen vocht wordt geproduceerd.

Vaginale droogheid is vooral te wijten aan een gebrek aan bloedcirculatie in het genitale gebied en de slijmvliezen. Dit kan worden veroorzaakt door verschillende ziekten, fysieke veranderingen en externe invloeden.

Hormonale oorzaken

De meest voorkomende reden voor vaginale droogheid is de hormonale verandering tijdens de menopauze. De oorzaak ligt in het dalende oestrogeengehalte, waardoor de bloedtoevoer naar de vaginale zone vermindert en de huid dunner wordt. Bovendien wordt er ook minder vaginale afscheiding geproduceerd. 1 op de 3 vrouwen wordt hierdoor getroffen.

Sommige vrouwen kunnen ook last hebben van hormoonschommelingen tijdens de zwangerschap of wanneer ze borstvoeding geven.

Ook bij vrouwen van wie de eierstokken of de baarmoeder operatief zijn verwijderd, komt vaginale droogheid vaker voor.

Soms zijn kunstmatige hormonen ook verantwoordelijk voor een droge vagina, bijvoorbeeld, hormonale voorbehoedsmiddelen of medicijnen.

Fysieke oorzaken

Diabetes leidt over het algemeen tot een verminderde bloedcirculatie, wat ook minder vaginale afscheiding tot gevolg kan hebben.

Een hoge bloeddruk kan de fijne haarvaten blijvend beschadigen en zo de bloedcirculatie belemmeren, wat kan leiden tot vaginale droogheid.

Endometriose, een ziekte waarbij het baarmoederweefsel zich vermenigvuldigt, kan ook gepaard gaan met vaginale droogheid.

Het syndroom van Sjögren is een auto-immuunziekte die de traan- en speekselklieren aantast. Naast droge ogen en slijmvliezen kunnen de getroffenen ook last hebben van een droge intieme zone.

Geestelijke oorzaken

Gevoelens van angst, stress, relatieproblemen of seksuele stoornissen en trauma's kunnen ertoe leiden dat de vagina tijdens de geslachtsgemeenschap onvoldoende afscheiding produceert.

Levensstijl

Een overmatige intieme hygiëne kan een blijvend effect hebben op de slijmvliezen, waardoor deze minder vocht produceren. Vermijd agressieve intieme reinigingsmiddelen en zeep - lauw water is voldoende. Bovendien moet alleen het buitenste genitale gebied worden gereinigd, nooit de binnenkant van de vagina.

Bij vaginale droogheid is je gynaecoloog de juiste contactpersoon. Hij/zij zal een lichamelijk onderzoek uitvoeren en de oorzaak van de symptomen vaststellen. Normaal gesproken worden eerst een vaginaal uitstrijkje en een bloedonderzoek uitgevoerd.

Als vastgesteld wordt dat lichamelijke ziekten zoals diabetes, psychische problemen of overmatige intieme hygiëne de oorzaak zijn, is het logisch dat dit eerst behandeld wordt.

Als de oorzaak een gebrek aan oestrogeen is, kan de overstap naar een anticonceptiepil met een hoger oestrogeengehalte helpen. Voor vrouwen in de menopauze kan het ook nuttig zijn om een hormoonbehandeling te starten. Zelfs als er geen duidelijke oorzaak gevonden wordt zijn er veel middeltjes en behandelingsmogelijkheden. Maar ook in gevallen met een onduidelijke oorzaak of met zwakkere klachten zijn er veel remedies en behandelingsmogelijkheden.

Bij je apotheek kan je allerlei gels, crèmes en zetpillen verkrijgen zonder voorschrift. Ze zijn hormoonvrij en dragen bij aan de plaatselijke bevochtiging van de vagina. Sommige producten zijn bedoeld voor regelmatig gebruik om de pH-waarde van de vaginale flora te harmoniseren en bij te dragen aan de gezondheid van het slijmvlies. Andere vaginale gels worden alleen gebruikt als glijmiddel tijdens de geslachtsgemeenschap om het vochtgehalte te verhogen en zo de pijn te verlichten.

Let op: Als je condooms gebruikt voor anticonceptie, moet je alleen producten op waterbasis gebruiken, zodat de latex niet wordt afgebroken door vet of olie!

Als een tekort aan oestrogeen de oorzaak is van vaginale droogheid, bijvoorbeeld tijdens de menopauze, kan de gynaecoloog een oestrogeen supplement voorschrijven.

Zelfs vrij verkrijgbare producten die plantaardige oestrogenen uit soja, rode klaver of zilverkaars bevatten, kunnen de hormoonbalans tijdens de menopauze op natuurlijke wijze helpen reguleren en zo de onaangename symptomen verlichten.

Huishoudmiddeltjes tegen vaginale droogheid

• Oliën van olijf- of kokosnoot zijn geschikt als natuurlijke glijmiddelen en verzorgen de slijmvliezen. Zorg er wel voor dat je hier alleen gebruik van maakt zonder condoom, omdat het vet de latex afbreekt.
• Draag katoenen ondergoed en loszittende broeken.
• Gebruik in plaats van tampons een maandverband of een menstruatiecup. Tampons absorberen niet alleen het menstruatiebloed maar ook het vaginaal vocht en kunnen zo de symptomen verergeren.
• Vermijd irriterende factoren zoals overmatige intieme hygiëne, langdurig baden in chloorwater of te veel stimulerende middelen zoals tabak en alcohol.
• Voldoende bewegen verbetert de bloedcirculatie van het hele lichaam en kan zo helpen tegen vaginale droogheid.
• Verminder stress en pak mogelijke psychologische stress aan met psychotherapie, yoga of autogene training.

Wie aan vaginale droogheid lijdt, hoeft dus niet zonder seks te zitten. Met een paar eenvoudige tips kun je pijn voorkomen en er zorgeloos van genieten. Bovendien stimuleert seksuele activiteit zelf de afscheidingsproductie van de vagina!

• Gebruik altijd glijmiddel tijdens de geslachtsgemeenschap. Gebruik je een condoom als voorbehoedsmiddel, kies dan het best een glijmiddel op waterbasis.
• Neem je tijd - een ontspannen sfeer en een lang voorspel verhogen de bloedcirculatie en dus ook het vochtgehalte.
• Opwinding is belangrijk voor een adequate afscheidingsproductie. Leer jezelf en je behoeften kennen en durf ze uit te drukken.

Gepubliceerd op: 15.11.2023

____________________________________________________________________________________________________________________________